Chef Sylvana: “Het project ‘Indo-trineren’ van mijn zoon blijkt aan te slaan”

Sylvana de Backer werd in 1966 in Surabaya geboren en kwam in de jaren zeventig met haar ouders naar Nederland. Ze schreef kookboeken ‘Sylicious’ en ‘Syliciousness’ met verhalen en recepten om bij te dragen aan het behoud van de Indo-cultuur in Nederland. Deze keer vertelt ze hoe haar zoon haar recepten introduceert aan zijn huisgenoten en deelt ze haar recept voor bruine bonensoep.

In veel gezinnen ontstaan woorden die meestal alleen binnen het gezin en/of familie worden gebruikt. Het zijn ‘eigen’ (familie) woorden. Vaak ontstaan deze woorden doordat iemand moeite heeft om het woord uit te spreken, waardoor een verhaspeling is ontstaan. In ons gezin is dat bijvoorbeeld het woord ‘menana’. Dit omdat het woord limonade door mijn toenmalige tweejarige neefje niet kon worden uitgesproken. Zo noemde hij mijn moeder geen oma, maar ‘Schattie. Oma noemde hem immers altijd ‘schat’ en toen hij kon praten was zijn logica dat oma dus ‘Schattie’ was. Mij noemde hij geen Sylvana maar ‘Nana’, een naam die mij nog altijd zeer vertederd.

En is de afkorting EHBO bij ons in de familie de term voor ‘Eten Halen Bij Oma’.

In mijn gezin heeft de kindertijd van mijn kinderen ons geen nieuwe woorden gebracht. Wel hebben mijn man en ik bijnamen aan hen gegeven. ‘Wijsneus’ en ‘Spuit Elluf’. De jongens zijn nu heuse studenten en wonen op kamers, ‘Wijsneus’ in Delft en ‘Spuit Elluf’ in Tilburg. Helaas heeft corona het gebruikelijke contact ons allemaal moeilijk gemaakt, maar de hedendaagse technologie bracht ons gelukkig een schamele troost. Zo leerden oma en opa ook zeer snel het videobellen per WhatsApp.

Voor de coronacrisis verhuisde ‘Spuit Elluf’ in Tilburg. Hij deelt nu een huis met andere huisgenoten. Een stel sportieve Hollandse jongens, uit Terneuzen en uit Eindhoven, en ze volgen dezelfde studie: aardrijkskunde. ‘Spuit Elluf’ heeft als ‘HO’ (Huis Oudste) zijn taak heel serieus genomen. Hij kookt en maakt de badkamer schoon, de andere huisgenoten zorgen voor de andere taken in huis. Op de vraag waarom hij zo gebrand is om dagelijks te koken was zijn antwoord heel duidelijk: “Ja, mam ik wil lekker eten en niet van die studenten liflafjes als mijn broer! En daarom ga ik mijn huisgenoten ook ‘Indotrineren’.

“Huh… Wat zeg je?”

“ Indotrineren, mam…. Indo-trineren”, herhaalde hij.

Eén van de meest gepleegde telefoontjes naar mij toe wordt dan ook vaak vergezeld met de vraag: “Mam… hoe maak ik….?”

Waarna een lijst met ingrediënten wordt doorgegeven, gevolgd door de vraag “Oké en dan?” Telefonisch geef ik dan de bereidingswijze aan. Zo’n gesprek kan makkelijk drie kwartier duren om vervolgens te eindigen met: “Mam, kun je niet beter naar me toekomen om het te laten zien hoe het moet? Dan kan ik daarvan leren!” Wat doe je dan als moeder? Je stapt in de auto en rijdt naar Tilburg. Voor de was en de strijk hebben ze, gelukkig, mij niet meer nodig… Maar ja het blijven toch kinderen met Indonesisch bloed. En bij wie Indonesisch bloed stroomt, weet hoe belangrijk lekker eten is!

Tot mijn grote verrassing houdt ‘Spuit Elluf’ van koken. Niet zo maar koken, maar de authentieke familierecepten wil hij graag leren. Samen naar Ypenburg om bij Amazing Oriëntal boodschappen te doen lijkt soms wel een schoolreisje, want zoonlief neemt natuurlijk ook een vriend of huisgenootje mee. In de winkel van Oriëntal laveert ‘Spuit Elluf’ als een ervaren gids in de wereld van de Aziatische gastronomie en gespecialiseerd in de Indonesische cuisine. Hij geeft zijn vriend/huisgenoot adviezen bij het kiezen van ‘krupuk’ om zelf te bakken, legt uit hoe verschillende ‘kue-kue’ smaken en haalt zijn hart op bij de herkenning van de verschillende mierzoete drankjes. Met plezier luister ik naar hun verhalen. Inmiddels eten zijn huisgenoten ‘tahu-telor’, ‘bami goreng’, ‘ayam kecap’, ‘ayam merah’, ‘nasi goreng kampung’, ‘babi kecap’, ‘cwie mie’, ‘ayam goreng tepung’ en diverse ‘masakan sayur-sayur’.

Zo blijkt bovendien dat één van zijn huisgenoten meer ‘Indomie’ eet dan mijn zoon. Als lunch? Nee, als ontbijt en soms ook als tussendoortje.

Op een dag belde ‘Spuit Elluf’ mij voor een nieuwe rijstkoker. Verbaasd vroeg ik hem of de rijstkoker die hij van oma heeft gekregen kaduuk is gegaan. “Nee, dat niet maar mijn huisgenoot wil het zijn moeder cadeau doen! Zijn moeder maakt namelijk andere rijst dan hij nu hier in Tilburg gewend is.” Het project ‘Indo-trineren’ blijkt aan te slaan. Wat is er voorgevallen? Welnu, huisgenoot woonde koud drie weken op kamers en ging een week bij zijn ouderlijk huis langs. Tijdens het avondeten serveerde zijn moeder een gerecht met rijst en zoete kip die zij gewend is te maken en waar altijd smakelijk van werd gegeten. Tot die dag dat zoonlief een hap nam en verschrikt zei: “Nou deze rijst is hard! Dat eet ik zo niet hoor. In Tilburg is het echt anders!” Betreffende huisgenoot nodigde op een dag zijn zussen uit en zij bleven eten. ‘Spuit Elluf’ maakte ‘tahu-telor’ voor ze klaar. Onder het eten reageerde één van de zussen: “Nou, dit is inderdaad andere rijst dan mama thuis maakt!” Met deze instemming van zijn zussen kreeg het idee om een rijstkoker cadeau te doen nog meer bijval.

Toen ook zijn ouders op bezoek kwamen, kreeg ‘Spuit Elluf’ het verzoek om lekkere ‘BBS’ te maken. ‘BBS’? Ja, dat is de afkorting die ik op het etiket zet wanneer ik bruine bonensoep invries. Het recept van mijn versie zal ik hieronder delen. Hoe groot is de kans dat een ‘Belanda’ rijst met bruine bonensoep lekker zal vinden? Ik probeerde ‘Spuit Elluf’ op andere gedachten te brengen, maar resoluut zei hij: “Mam, het is een verzoek van mijn huisgenoot om dat klaar te maken voor zijn ouders.” Ja, ampun! Maar inderdaad, hij heeft gelijk en bovendien die ‘Belanda’s’ eten immers ook rijst met melk, kaneel en suiker! Wat zeg ik?

Ze mengen ‘bumbu gado-gado’ door de ‘bami goreng’. Dus ja, waarom niet bruinenbonensoep met rijst en ‘ceplok’ serveren?

Nieuwsgierig belde ik de volgende dag naar ‘Spuit Elluf’ en vroeg of het dinertje gelukt was. Hij lachte en zei: “Ja mam, de moeder zei zelf dat mijn rijst inderdaad veel lekkerder was!” De rijstkoker is inmiddels als cadeau aan de moeder gegeven. En als extraatje heb ik geadviseerd de jongelui om daarbij ook de juiste rijst bij te geven, want ‘Uncle Ben’s’ rijst koken, dat gaat niet goed in de rijstkoker! Dat hebben ze er gelukkig wel bij gegeven…

Hierbij het recept voor de bruine bonensoep, met kleine aanpassingen van ‘Spuit Elluf’.

Ingrediënten:

• 1 grote pot bruine bonen (HAK, of eigen merk);
• 1 bosje peterselie;
• 1 bosje selderij;
• 1 laurierblad (is volgens zoonlief optioneel);
• 1 zak grof gesneden soepgroenten (tip van zoonlief);
• 3 grote stukken karbonade (of 1 stuk ongemarineerde sparerib en 1 karbonade);
• 1 schenkel (optioneel);
• 1 rookworst;
• 1 bouillonblok (tip van zoonlief, ik gebruik gewoon zout en peper).

Bereidingswijze:

• Breng een soeppan (5 liter) met ruim water aan de kook;
• Snijd ondertussen de rookworst in kleine stukken;
• Voeg het vlees toe met peterselie, selderij en 1 laurierblad (ik bind ze met een keukentouw samen tot een bouquet garni);
• Breng dit aan de kook en laat het ca. 20 min op klein vuur trekken;
• Check of het vlees al gemakkelijk van het bot laat glijden, zo niet dan nog even laten doorkoken. Haal de botten uit de soep en snijd het vlees eventueel klein;
• Voeg de groenten en bouillonblok toe;
• Breng het geheel opnieuw aan de kook, en zet vervolgens het vuur kleiner en met de deksel er schuin op;
• Proef en breng de smaak eventueel in balans met zout en peper. LET OP: de rookworst brengt ook een zoutige smaak);
• Voeg de in de stukken gesneden rookworst toe en laat het een kleine 20 minuten trekken op klein vuur;
• Proef of de smaak naar wens is;
• Dien het op met rijst, gebakken ei en geef er gebakken uitjes krupuk udang of krupuk bawang bij. Eventueel natuurlijk ook sambal;
• Tip: laat het afkoelen en dien het pas een dag later op (nginep), de soep is dan nog lekkerder!