Vilan van de Loo is onderzoekster en schrijfster. Haar interesse gaat uit naar het oude koloniale Indië. Daar schrijft ze bij voorkeur haar boeken over. Ze is ook initiatiefnemer van De Indische Schrijfschool. Zij is vaste columnist bij ons en elke week verschijnt er een nieuwe column van haar hand.
Toen de straten vol sneeuw en ijs lagen, moest ik van mezelf warme kleren en veilige laarzen aan. Ik droeg laag over laag en de laarzen waren twee maten te groot zodat ik er wintersokken in kon dragen. Het lukte om de supermarkt te halen en weer veilig terug te keren maar echt, mentaal vond ik het moeilijk. Dat warmewinter-slonzige, nee.
Ik kijk met weemoed en verlangen naar de oude foto’s, van voor de oorlog. Iedereen is netjes. Mooie kleding, elegantie. Hoeden. Rechtop lopen, rechtop zitten, gezichten met zelfbeheersing. Snorren. Geonduleerd haar. Die foto’s laten zien hoe belangrijk een uiterlijke verschijning was, en dat het tijd en moeite mocht kosten om er verzorgd uit te zien.
Wat een contrast met onze tijd, waarin kleding vooral gemakkelijk moet zijn en gedrag vaak van het type is “ze moeten me maar nemen zoals ik ben.”
Het is geleidelijk gegaan, die ontwikkeling, en er valt iets te zeggen voor gemakkelijke kleding en informele omgangsvormen, maar het is een beetje te veel geworden. Nu we in deze coronatijd nadenken over het nieuwe normaal, hoop ik dat er ook wat aandacht komt voor wat verloren ging: netjes zijn. Ik probeer het woord beschaving te vermijden.
Wat dat betreft is het pluspunt van een wintertijd vooral dat mensen kleren dragen. Elke zomer schrik ik als ik weer een halfblote boezem zie van een mij onbekende vrouw, en op die boezem bevindt zich dan ook de tatoeage van een beertje. Ook signaleer ik mannen zonder bovenkleding, en ooit fietste me een man tegemoet, die alleen een lichtblauw satijnen broekje droeg, dat nog net zichtbaar was onder een grote buik. Voordat u het zegt: ja, zij staan met veel meer ontspanning in het leven, dat weet ik. Dat ervaar ik ’s zomers elke dag.
Een paar zomers geleden las ik de Veluwse Kerkbode, voor de geestelijke steun voortkomend uit advertenties voor hoeden en nette dameskleding. Dertig graden of meer, dáár kleden de mensen zich netjes. Maar erheen verhuizen is even realistisch als verhuizen naar het vooroorlogse Bandoeng, het Parijs van het oosten.
Misschien ben ik de enige die dit voelt, behalve de enkeling die leeft alsof het nog de jaren 1930 zijn. Soms is daar een artikel over te lezen. Zo ver wil ik niet gaan. Misschien is het al veel gevraagd om ’s zomers voortaan kleding verplicht te stellen voor tien jaar en ouder.
