‘Ons adoptiesysteem is achterhaald en traumatiserend’
Adoptie is lange tijd gepresenteerd als een sprookje: een win-winverhaal waarin een kwetsbaar kind een betere toekomst krijgt, en wensouders eindelijk een gezin kunnen vormen. Maar in het nieuwe boek (On)gewenst maken Ae Ra Van Geel en Kiran Van der Avert pijnlijk duidelijk dat de werkelijkheid achter adoptie veel rauwer en complexer is dan het dominante narratief doet vermoeden.
Een andere stem in het debat
Over adoptie is al veel geschreven, maar zelden door geadopteerden zelf. (On)gewenst doorbreekt dat patroon. Van Geel en Van der Avert, beiden zelf geadopteerd, brengen een krachtige en noodzakelijke stem in het debat. Ze stellen fundamentele vragen:
Voor wie is adoptie eigenlijk een oplossing?
Wat zijn de langdurige gevolgen voor kinderen die uit hun gezin, gemeenschap en cultuur worden gehaald?
En welke ruimte is er voor het verdriet en trauma van zowel geadopteerden als afstandsouders?
Het boek combineert persoonlijke ervaringen met literatuurstudie en getuigenissen van andere geadopteerden. Zo ontstaat een breed maatschappelijk en historisch kader waarin de donkere schaduwzijden van het adoptiesysteem worden blootgelegd.
Een systeem onder druk
Dat die kritiek geen overdrijving is, blijkt uit recente ontwikkelingen. In Nederland werd het adoptiesysteem in 2021 stilgelegd na een vernietigend rapport over grootschalige misstanden. Sindsdien zijn geen nieuwe interlandelijke adopties meer toegestaan.
Ook internationaal rommelt het. Afgelopen week kopte de NOS over een nieuw grootschalig onderzoek naar adopties van Koreaanse kinderen: “Van straat geplukt en ontvoerd”. In België dienden acht Koreaanse geadopteerden een klacht in tegen de Belgische staat. Eén van hen is Ae Ra Van Geel, mede-auteur van (On)gewenst). Haar werk in de hulpverlening en als pleitbezorger voor adoptiesensitieve zorg krijgt daarmee een confronterende actualiteit.
De emotionele lading is voelbaar in haar woorden:
“In mijn geboorteland zou ik misschien sterven van de honger, hier sterf ik elke dag van verdriet.”
Meer dan goede bedoelingen
(On)gewenst stelt vast dat de goede bedoelingen van adoptieouders geen garantie zijn voor een goede uitkomst. Adoptie is niet slechts een daad van liefde, maar een ingrijpend sociaal en politiek verschijnsel, met diepe wortels in ongelijkheid, koloniale dynamiek, en economische ongelijkheid. Door te focussen op het kind dat “gered” wordt, blijft vaak onzichtbaar wie en wat dat kind verliest: taal, familie, geschiedenis en soms zichzelf.
Over de auteurs
Ae Ra Van Geel is psychologisch consulent en cultureel antropoloog. Ze coacht geadopteerden en schrijft opinies, blogs en beleidsadviezen over adoptie, trauma en herstel.
Kiran Van der Avert is scenarist en geadopteerde. Vanuit persoonlijke betrokkenheid verdiepte hij zich intensief in afstandstrauma en de culturele mythes rond adoptie.
