Ze is een echte tjampoer: mix van alles. De hele dag met eten bezig, en niet alleen vanwege haar foodblog. En ze is de kleindochter van de legendarische Indische schrijfster Lin Scholte. Een interview met foodblogger Ilona Brook.
Wie is Ilona Brook?
Ik ben zelfstandig ondernemer coach/counselor en foodblogger van Authentiek Indisch koken. En al de vierde generatie Indische vrouwen in mijn familielijn die authentiek Indisch kookt! Mijn missie is dan ook de culinaire nalatenschap van mijn beide Indische voormoeders aan volgende generaties door te geven. Opdat deze legacy niet verloren gaat. Met mijn foodblog wil ik zoveel mogelijk mensen inspireren authentiek Indisch eten te koken.
Verder ben ik een alleenstaande ouder en moeder van drie kinderen. Mijn vader is in 2018 overleden en mijn moeder leeft nog. Helaas gaat zij zienderogen achteruit en is ze dementerende. Ik ben tweede generatie Indische Nederlander. Een echte tjampoer zoals dat heet. Van moeders kant Javaans met Amsterdams en Duits bloed. Van vaders kant Javaans met Friese, Joodse en Surinaamse genen. En ergens in de bloedlijn ook nog Soendanees en Madoerees. Als Indo heb ik uiterlijk alle donkere kenmerken meegekregen en mijn broer meer de Germaanse, lichtere uiterlijkheden. Een groot deel van de familie is na de oorlog naar Nederland gevlucht. Een deel naar Australië en Amerika. Enkel met de familie in Amerika heb ik sporadisch via social media contact.
En je bent de kleindochter van Lin Scholte…
Ja, daar ben ik super trots op. Een Indische schrijfster van Indische literatuur. Oma heeft drie boeken geschreven: Anak Kompenie, Bibi Koetis voor altijd en Takdiran en andere verhalen. En een kookboek: Lekker koken van Sabang tot Merauke, oude en nieuwe recepten uit de wonderlijke tropenkeuken. Naast ongelooflijk beeldend schrijven kon ze als geen ander beschrijven hoe het was op te groeien in een echt Indische samenleving met een ‘inlandse’ moeder, een ‘moentji’ (concubine) uit de kazerne en een Amsterdamse vader, soldaat voor het KNIL. Mijn oma had heel graag door willen studeren, schrijfster worden was haar droom. Maar meisjes mochten in die tijd niet doorstuderen. Haar kans kwam toen ze meedeed aan een verhalenwedstrijd en die won. Ze schreef over haar jeugd als kazernekind, het zogenaamde tangsi-volkje dat altijd veracht en verguisd werd. Rob Nieuwenhuys, een van de juryleden was onder de indruk van haar verhaal. Hij werd haar mentor. Volgend jaar zou ze honderd jaar zijn geworden.
Ik wil heel graag een boek maken als ode aan mijn oma, een kookboek met haar recepten, afgewisseld met verhalen over haar.
Mijn oma was een geweldige kok. Van mijn zesde tot mijn achtste – daarna verhuisden we – keek ik met haar mee over haar schouder. Ze kookte op gevoel, wist precies wat een gerecht nodig had voor die finishing touch. Zo schreef ze ook haar recepten op: enkel de ingrediënten, maar niet de hoeveelheden of de manier of volgorde van bereiding. Zoek het zelf maar uit hahaha! Gelukkig heb ik haar talent geërfd om te koken vanuit smaakherinnering en -beleving. Ik vrees trouwens dat ik op dezelfde manier mijn recepten opschrijf…
Op welke prestatie ben jij het meest trots?
De geboortes van mijn drie kinderen.
Wat is je grootste uitdaging geweest?
Kanker doorstaan. Erna de verbinding met jezelf herstellen en opnieuw leren leven.
De eerste keer in Indonesië … En wat voor indruk liet het op je na?
Ik ben in 2012 voor het eerst in Indonesië geweest. Ik heb op Bali met mijn gezin twee weken vakantie gevierd. Toen ik op het vliegveld aankwam, kreeg ik een brok in mijn keel. Ook al zijn mijn ouders elders in Indonesië geboren, het voelde op een bepaalde manier heel speciaal daar te zijn. Pas verder richting het noorden van Bali, weg van het toerisme, kon ik genieten van het natuurschoon op Bali.
Hoe omschrijf je je eigen culturele identiteit?
Hollandse nuchterheid en eerlijkheid gecombineerd met spirituele fijngevoeligheid en alwetendheid. ‘Best of both worlds are united within me’. Als een geslepen diamant met vele facetten.
Hoe ga jij om met het leven tussen twee culturen?
In mijn zoektocht naar mijn identiteit heb ik als klein meisje en jong volwassene het moeilijk gevonden te begrijpen waarom ik anders dan anderen was. En waarom ik me nergens echt thuis voelde. Behalve onder Indo’s. Ik was een van de eerste bruine kinderen in de klas en in het dorp. Pesten heeft een grote impact op mijn ontwikkeling in mijn jeugd gehad.
‘Zwartje. Roetmop. Pinda. Pinda-Rinda-Poepchinees. Je stinkt. Heb je je vanmorgen niet goed gewassen?’
Zelfs op volwassen leeftijd kreeg ik met pestgedrag of discriminatie te maken. Ongevraagd werd privé of zakelijk een mening geventileerd: ‘Daar heb je die lange Indo weer!’ ’Ja, natuurlijk kan jij heet eten, want je bent een Chinees!’ ‘Ik mag jou niet, je bent een Indo en ik ben een Molukker’. ‘Je bent een Javaan en ik heb een hekel aan Javanen, Creolen zoals ik moeten jullie Javanen niet’. Inmiddels heb ik alle facetten van de cultuurmix in mij omarmd. En kan ik zeggen dat tegenslag me sterk en veerkrachtig heeft gemaakt.
Leukste uit die culturen?
Verrijkt zijn met diverse smaken uit keukens van beide culturen. Daarnaast ook bepaalde zaken vanuit een breder perspectief en meerdere invalshoeken kunnen bezien.
Stomste uit die culturen?
De gedienstigheid. ‘Ach, soedah laat maar’. Daarmee bedoel ik dat er vanuit de opvoeding al heel jong is ingeprent altijd voor een ander te zorgen. Doen wat goed is voor een ander. Rekenschap houden met wat een ander van je vindt of denkt. Continue die externe focus. Een opvoeding, die voorbij gaat aan wat jij nodig hebt. En ondertussen ben je een heel mensenleven bezig de focus naar intern te leren ombuigen. Richten op dat wat werkelijk goed voor jou is, leren voelen en ervaren wat jouw behoeften zijn. Opnieuw moeten aanleren, omdat het je stelselmatig is afgeleerd.
Ik ben super-Nederlands, omdat…
… ik gek ben op sneeuw, drop, stamppotten met goede gehaktballen en hele oude kaas!
Ik ben super-Aziatisch, omdat…
… ik de hele dag door met eten bezig ben. Ik sta ermee op en ga er bij wijze van spreken mee naar bed. Altijd op zoek naar lekker eten en net als mijn vader waar ik de lekkerste spullen vandaan kan halen. Lekker eten maakt me blij. Als ik me gelukkig voel, wil ik altijd iets lekkers te eten kopen. Als ik me rot voel, doe ik hetzelfde. Anderen zouden zeggen dat ik een emotie-eter ben. Ik zie mezelf eerder als foodie, lekkerbek of fijnproever.
Wat is je favoriete gerecht?
Jammer dat ik maar één mag noemen. Ik heb er meerdere. Goed, eentje dan: Sambal Goreng Tempeh Kering.
Kan je vertellen waar je nu mee bezig bent?
Ik ben bezig mijn foodblog authentiek Indisch koken meer zichtbaarheid en bekendheid te geven. Dat gaat niet zonder slag of stoot als je niet met social media bent opgegroeid. Stapje voor stapje en met hulp van gelijkgestemden lukt het steeds beter.
Welke doelen streef je nu na?
Mijn studie Persoonlijk Begeleider Specifieke Doelgroepen succesvol doorlopen en afronden. Mijn goedlopende foodblog bijhouden. Een kookboek met verhalen maken ter ere van mijn Indische (over)grootmoeders met daarin hun receptuur. Financiële stabiliteit en het liefst vrijheid. Voluit genieten van het leven en mijn (klein)kinderen.
Wat motiveert jou om elke dag je bed uit te komen?
Leven!
Wat is je motto?
Mijn eigen quote: ‘vrij in verbondenheid. Verbonden in vrijheid’.
Verbinding en vrijheid, de sleutels in elke relatie. Of het nu om partnerschap, familie, vriendschap of werk gaat. Onder verbinding versta ik emotionele verbinding. En houdt in dat je emotioneel beschikbaar bent. Dus niet binding, dat impliceert namelijk controle over een ander. Onder vrijheid versta ik vrij om jezelf te zijn en de ander jou de ruimte daartoe laat.
Hoe zou je de autobiografie van je leven noemen?
Ilona, levensgenieter pur sang. Met weinig geduld hahaha!
Is er nog iets dat je zelf kwijt zou willen?
Durf te kiezen. Er is altijd een keuze. Zelfs als je denkt wanneer iets onmogelijk lijkt. En voor wie interesse heeft: oma’s boeken zijn gebundeld in een omnibus. Verkrijgbaar bij bol.com onder de naam Lin Scholte, verzamelde romans en verhalen met een biografische inleiding door Vilan van de Loo. Oma’s kookboek is sporadisch via antiquarische boekhandels te verkrijgen.
Meer van Ilona weten? Volg dan haar social mediakanalen op Facebook, Instagram, Pinterest en haar video’s op YouTube.
