Michelle Tiu (22, Chinees-Nederlandse) is veel gepest en werd er al van kinds af aan op gewezen dat ze vooral Chinees was en niet Nederlands. In China hoorde ze juist weer het tegenovergestelde. Nu ze gekozen heeft voor China studies, vallen puzzelstukjes uit het verleden steeds meer op hun plek en leert ze de beide culturen steeds meer begrijpen.
Michelle is geboren en getogen in Delfshaven, een wijk in Rotterdam. Haar ouders leerden elkaar zo’n dertig jaar geleden in Nederland kennen. Beiden zijn via een omweg uiteindelijk hier beland. Die route loopt van Guangdong naar Hong Kong, van Hong Kong naar Frans-Guyana en Suriname, en van daaruit tenslotte naar Nederland. Samen openden ze een restaurant met Surinaamse, Javaanse en Indonesische invloeden. “Op de begane grond waren het restaurant en onze woonkamer. Als je de trap naar beneden volgde, kwam je uit op de slaapkamers. Daar vermaakte ik mij wel met het speelgoed dat er lag en de TV die in de kamer stond.
Ik was veel op mezelf, doordat mijn ouders altijd druk aan het werk waren in het restaurant. De interacties die ik had, waren vooral met volwassenen. Hierdoor vond ik het op school lastig om vriendschappen te sluiten met leeftijdsgenootjes.
Daar stond ze dan op haar verjaardag, in het midden van de klas, met een papieren kroontje op. Terwijl de kinderen om haar heen spleetogen trokken en uit volle borst ‘Hanky Panky Shanghai’ voor haar zongen. De juf vertelde haar dat dit Chinees was, maar zelf had ze nog nooit van het liedje gehoord. Was dit normaal? “De kinderen in mijn klas deden wel vaker alsof ze met elkaar Chinees aan het praten waren. Of ze vroegen aan mij of we honden en katten aten tijdens het avondeten. Ook gebruikte ik thuis andere medicijnen en dat vonden mijn klasgenootjes maar vreemd ruiken. Natuurlijk heb ik aangegeven bij de docent dat ik compleet buitengesloten werd.”
Er werd dan gehandeld volgens het pestprotocol: handen schudden, sorry zeggen en alles is weer goed. Alleen dat was het niet. Verre van.
Ook op de middelbare school lag Michelle lastig in de groep. “Je moest verplicht mee op een schoolreisje van €300,-, en op een rijke, witte school was het lastig om uit te leggen dat ik hier geen geld voor had. De discussies die thuis gevoerd werden gingen regelmatig over geld. Wanneer ik iets niet wilde kopen of niet uit eten wilde, dachten klasgenootjes vaak dat ik gierig was of hen niet aardig vond. Ik heb mij er dan ook lange tijd voor geschaamd dat ik zo zuinig omging met het geld en de spullen die ik had.”
Uiteindelijk raakte Michelle depressief, iets wat niemand in eerste instantie in de gaten had. Haar ouders hebben zelf nooit geleerd hoe je de symptomen ervan kunt herkennen en begrepen haar mentale staat niet zo goed. Op meer dan één manier, voelde het voor Michelle alsof ze nergens echt thuis hoorde.
Met mijn ouders bezocht ik onze familie in China. Een reis waar ik in eerste instantie naar uitkeek. Eindelijk was ik ergens waar mensen op mij leken.
“Vervolgens kreeg ik opmerkingen naar mijn hoofd geslingerd dat ik zo Westers was. Thuis in Nederland voerde ik discussies over politiek, liet ik merken dat ouders niet altijd gelijk hadden en zei hardop wat ik dacht. Dingen die als tiener over het algemeen ongepast zijn om te doen binnen de Chinese cultuur. En toch word ik ook in Nederland niet gezien als een van hen.”
Nu ze Chinastudies studeert aan de Universiteit Leiden, heeft ze alle losse puzzelstukjes langzaam maar zeker bij elkaar kunnen leggen en kijkt ze als een sterker persoon terug op haar moeilijke verleden. Aan de universiteit komt ze meer te weten over de Chinese taal, economische en politieke verhoudingen, geschiedenis, kunst en cultuur, migratie en filosofie. “Momenteel zit ik midden in het proces van mijn traumatische herinneringen de juiste plek te geven. Mijn identiteit kan ik inmiddels zien als een winst. Van zowel de Nederlandse en Chinese cultuur heb ik de mentaliteit mogen leren begrijpen. Ik hoop dat ik mijn kennis en ervaringen uiteindelijk op een actieve manier kan laten bijdragen aan de samenleving.”
