Must see: ‘Selling a Colonial War’ onthult Nederlandse overheidspropaganda over oorlog in Indonesië (1945-1949), die decennialang het frame beheerste

Geplaatst in: Film, Historie
Protestbeelden uit Indonesië. Copyright: Periscoop/Holland Harbour
De onthullende documentaire Selling a Colonial War belicht op confronterende wijze hoe de Nederlandse overheid decennialang – bijna tot op de dag van vandaag – het frame van een gerechtvaardigde oorlog in Indonesië (1945-1949) in stand hield. De film werpt een scherp licht op de twijfelachtige rol van politici, media en historici in dit proces. Het onthult hoe de regering en topdiplomaten via voorlichtingsdiensten, kranten, bioscoopjournalen en propagandafilms het narratief van haar handelingen tijdens de Indonesische strijd voor onafhankelijkheid stuurden, en uiteindelijk de controle over deze geschiedenis verloren.

Als Indonesië kort na de Tweede Wereldoorlog haar onafhankelijkheid van haar kolonisator Nederland uitroept, markeert dat het begin van een grootschalig geopolitiek conflict, te midden van de opkomende Koude Oorlog en dekolonisatiebewegingen wereldwijd. Nederland, dat al 350 jaar heerste over ‘ons Indië’ en er economisch van afhankelijk is, weigert om het kroonjuweel van haar koloniale rijk op te geven. Het beheren van een land met 70 miljoen inwoners geeft het kleine Nederland (slechts 9 miljoen inwoners) niet alleen aanzien, maar ook inspraak in de wereldpolitiek.

De oorlog werd als een ‘politionele actie’ geframed om de indruk van een lokaal conflict te wekken, niet een strijd voor onafhankelijkheid. Dit overtuigde weliswaar in Nederland, maar niet internationaal. De VN Veiligheidsraad bekritiseerde Nederland scherp, met wereldwijde bemoeienis tot gevolg. De Verenigde Staten, Engeland, Australië en India speelden hierin een belangrijke rol.

De internationale gemeenschap keert zich tegen Nederland, dat alle zeilen bijzet om haar machtspositie te behouden. Hierbij stuurt Nederland ongrondwettig soldaten naar haar kolonie en zet dienstweigeraars gevangen. Bovendien zorgde men middels de Verjaringswet ervoor dat oorlogsmisdaden uit deze oorlog wél konden verjaren.

Internationaal gerenommeerde historici uit onder andere Indonesië, Australië, Amerika en Nederland komen aan het woord om inzicht te bieden in deze complexe geschiedenis. Selling a Colonial War plaatst zo, voor het eerst, deze oorlog en deze geschiedenis in de internationale politieke context van destijds. Het onderzoekt hoe de verschillende frames tot op de dag van vandaag doorwerken.

Verboden foto’s die de bekende oorlogsfotograaf Hugo Wilmar maakte tijdens de Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog (1945-1949) zijn toch in 1946 gepubliceerd in de Australische krant The Herald uit Melbourne. Tot vandaag werd aangenomen dat deze foto’s, die grootschalig oorlogsgeweld laten zien tijdens de koloniale oorlog die Nederland voerde met Indonesië, nooit waren gepubliceerd in reguliere media. De vondst is gedaan door filmonderzoeker en historicus Edward Liddiard die ook meewerkte aan de film. Hugo Wilmar kreeg zeven dagen arrest voor het publiceren van de foto’s.

De wereldpremière van Selling a Colonial War vindt op 11 november 2023 tijdens IDFA plaats in Carré in Amsterdam. De documentaire is geselecteerd voor de internationale competitie op IDFA en maakt kans op de Best Dutch Documentary Award en de IDFA Reframe Award for Most Creative Use of Archive. De prijsuitreiking vindt plaats op 16 november. De documentaire wordt in 2024 uitgebracht in de Nederlandse bioscopen door Periscoop Film.

Filmmaker In-Soo Radstake (Zuid-Korea, 1979) studeerde journalistiek en werkte als regisseur en producent aan speelfilms, documentaires en theaterproducties. Hij debuteerde als maker met de documentaire Made in Korea (2006). Ook maakte hij onder meer de documentaire Paradox (2010) over de filmpionier Pim de la Parra. Radstake is medeoprichter van het platform Meer dan Babi Pangang.

Verder lezen

SoCal Bannersmaller-2
Column     Identiteit

Ik ben een SoCal

Boeken     Identiteit     Interviews

Schrijfster Vanessa Oostijen: “Het mystieke van Indonesië zit in mij”

Boeken     Column     Erfgoed

Column: Boekpresentatie van biografie ‘Louis Couperus, een verwende vagebond’