Marcel van Doorn is vrijgevestigd therapeut, expert in psychotraumatologie en gespecialiseerd in interculturele opstellingen. Als ervaringsdeskundige weet hij alles over de invloed van oorlog op volgende generaties.
Zowel mijn Nederlands Indische moeder als mijn Hollandse vader hebben de Tweede Wereldoorlog als puber van dichtbij meegemaakt. Dat heeft onbewust en bewust heel veel invloed gehad op hen. Later had dat ook invloed op ons gezin. In mij, en in mijn broers en zussen zitten dus ook de sporen. De trauma’s van die oorlog die zich afspeelde op twee verschillende halfronden van de wereld. Mijn vader met de Duitsers, mijn moeder met de Japanners en Indonesiërs. Transgenerationele oorlogstraumatisering is feitelijk een post traumatische stress stoornis, oftewel PTSS.
Zelf noem ik het een Post Traumatische Koloniale Stoornis.
Door de Westerse medische wereld werd en wordt dit vooralsnog vooral aangepakt door medicatie en her-traumatisering. Alleen gesprekstherapieën helpen uiteindelijk niet. Als gespecialiseerd traumatherapeut én ervaringsdeskundige met uitgebreide kennis van de Indische geschiedenis, heb ik jaren geleden zelf geworsteld met dit gegeven. Zo heb ik een drietal psychotherapeuten, twee psychiaters en vijf psychologen versleten, voordat ik mijn Duitse traumatherapeut tegenkwam. Na jaren zoeken en urenlange gesprekken voeren, kwam ik bij hem terecht en lag ik binnen vijftien minuten op een massagebank onder een deken. Hij liet mij eindelijk rust en vrede ervaren in mijn lichaam.
Door een aantal grote onderzoeken en studies is nu aangetoond dat het DNA in onze cellen zorgt voor de overdracht van trauma’s. Daar waar wij altijd aannamen dat het slechts een paar generaties terug zou zijn, blijkt uit deze studies het trauma wordt doorgegeven zolang wij het niet oplossen. Misbruik in de familie in, zeg 1683, kan nu nog een rol spelen in het huidig gedrag. Herhaling van dit trauma zou zomaar in de geschiedenis van diverse families, die uit die familie stammen, plaats kunnen vinden.
Trauma’s zitten in je lichaam, in je DNA.
Het is dus van het grootste belang om je familie aan een nauwkeurig onderzoek te onderwerpen. Doe dit zonder schroom én doe dit zonder verwijt of oordeel hierover te hebben. Doe dit vanuit liefde voor de familie en voor heling van de traumata. Dit is altijd mijn eerste opdracht aan een nieuwe klant die met PTKS klachten bij mij komt. Maak een genogram en ga in gesprek met de familieleden die jou nog van alles kunnen vertellen. Na een paar sessies stel ik meestal voor om een familieopstelling te doen vanuit het verlangen van het hart. Het hart is het oudste hersenorgaan van het lichaam en bezit daardoor de wijsheid die nodig is om te helen.
Door PTKS is er veel verwarring over het innemen van de eigen plek in de familie, het gezin van herkomst. En dat allemaal uit liefde voor die familie, ook als er ruzies, verslavingen, incest, psychische problemen en ongemak spelen. Veel is kapot gemaakt door kinderen vroeger niet te erkennen of door de moeder, de njai, weg te sturen. De apartheid die bij wet werd ingevoerd zorgde voor het herkenbare ’trapjesdenken’ zoals Marion Bloem het omschrijft. En vandaag de dag is dat nog steeds actueel. Om hieruit te komen hoef je niet op die Jap te gaan schelden of hem gelijk te geven. Ik ben geen slachtoffer meer, omdat ik dat niet wil zijn. Aan ieder van ons wordt de keus voorgelegd om dat te zijn wat je wilt…
Soms kun je daar wat hulp bij gebruiken en daar heb je moed voor nodig. Het is heel krachtig om hulp te vragen. Dat je het altijd op het juiste moment vraagt, is een van de mooiste dingen die ik geleerd heb in de loop der tijd. Je bent nooit te laat, wat je leeftijd ook is. Mijn moeder, toen 82 jaar, vroeg zich af waarom haar moeder altijd zo boos op haar was. Toen we dit gingen onderzoeken met een familieopstelling, bleek dat mijn moeder naar school ging en kon gaan werken en dansen terwijl mijn oma, haar moeder, dat per se niet mocht. Een vrouw hoorde het huishouden te doen was de overtuiging van haar tijd.
Ja, de Indo was niet ingecalculeerd. Tegenwoordig noemen ze dit bij een multinational collateral damage, een ingecalculeerde schade. De Indische gemeenschap en ik als Indo zijn wel wat meer dan dat. Ik heb twee werelden in mij en op beide ben ik trots. Het maakt mij rijk in wijsheid om deze werelden in mij te verenigen, zonder oordeel, zonder verwijt. Tegelijk laat ik mij niet wegzetten en eis ik erkenning, gewoon omdat ik ben.
