Vilan van de Loo is onderzoekster en schrijfster. Haar interesse gaat uit naar het oude koloniale Indië. Daar schrijft ze bij voorkeur haar boeken over. Ze is ook initiatiefnemer van ‘De Indische Schrijfschool’. Zij is vaste columnist bij ons en elke week verschijnt er een nieuwe column van haar hand.
In principe is het natuurlijk zo: hoe meer boeken, hoe beter. Ook als ze allemaal over de dekolonisatie-oorlog gaan. Volgend jaar verschijnen verschillende boeken van het onderzoek ‘Onafhankelijkheid, Dekolonisatie, Geweld en Oorlog in Indonesië 1945-1950’. Eerlijk, ik heb er gemengde gevoelens over. Het zijn zo véél boeken en ik had juist gehoopt op een mooi dik overzichtswerk. De boeken hebben titels als: ‘De klewang van vrouwe Justitia’, ‘Grof geschut’, ‘Tasten in het duister’, ‘Het geluid van geweld’, ‘Onze revolutie’, ‘Een kwaad geweten’. Dat worden geen fijne leesboeken, vrees ik.
Elke maand komt er wel een boek uit. Vast met foto’s.
Het is goed dat die boeken er komen, laat ik dat voorop stellen. Informatie is belangrijk voor het voortdurende gesprek over het koloniale verleden. Er is geen verplichting tot akkoord gaan, er is wel de verwachting van kennis nemen van hetgeen onderzocht en opgeschreven is, voordat er tegenspraak kan komen. Dat zeg ik een beetje zwaar, inderdaad. Dat komt omdat ik, toen mijn Van Heutsz biografie uit was, mails erover kreeg met inhoudelijke opmerkingen zonder dat de afzender van die mail het boek daadwerkelijk gelezen had. Hoe ik dat weet? Het stond in de mail, want die begon met “Ik heb het boek niet gelezen maar…”.
Ik vraag me wel met zorg af hoe de Indië-veteranen en de oud KNIL-militairen tegen die boeken aankijken. Beter gezegd, hoe die boeken van invloed zullen zijn op de manier waarop de maatschappij naar deze mannen en vrouwen kijkt. Het zou mooi zijn geweest, als er bij de publicatie van elk boek uit deze reeks, er tegelijkertijd een levensverhaal van een militair uit die tijd zou verschijnen. Dan hebben we de wetenschappelijke analyse en de persoonlijke ervaring.
Het een kunnen we beter begrijpen dankzij het andere.
Er is iets anders, dat ik hierbij moet zeggen. Van mij komt er begin volgend jaar ook een boek uit, in februari. Het heet: ‘Een eervol bestaan. De geschiedenis van het KNIL, 1814-1950’.Dat eervolle heb ik van een poster uit 1938, daar stond het op. Ik vertel aan de hand van stukken uit die tijd zelf over hetgeen er dan gebeurt, en hoe het verder ging. Mijn favoriete foto in het boek is die van een militair met een fiets en zijn hond. Ja, dat is een andere sfeer. Gezien die andere boeken ben ik een beetje bezorgd over de ontvangst. Maar ook voel ik diep in mij iets rebels opborrelen, en ik weet niet goed waarom.
