Op 5 mei 2020 herdenken en vieren we in Nederland dat we 75 jaar geleden bevrijd zijn. Een groot feest voor iedereen. Per slot van rekening zijn we allemaal blij dat ons land niet meer bezet is door de nazi’s. Maar wacht, was het zuiden van Nederland niet eerder bevrijd? Jazeker. Daarom zijn we nu al een beetje begonnen met vieren. En dat doen we door het organiseren van feesten en evenementen en worden er journaaluitzendingen getoond die een reconstructie laten zien van die oorlogsjaren. Te zien zijn echter alleen beelden over de situatie destijds in Nederland.
Suriname en de Nederlandse Antillen waren, behalve door kolonisator Nederland zelf, niet bezet tijdens de Tweede Wereldoorlog. Voor Suriname kwam hun bevrijding pas op 25 november 1975 en volgens sommigen zijn de Nederlandse Antillen nog steeds niet bevrijd. Maar hoe was de situatie in Nederlands-Indië? Op 8 maart 1942 was de Japanse bezetting van de kolonie officieel. Pas op 15 augustus 1945 gaven de Japanners zich over en werd twee dagen later de onafhankelijkheid van Indonesië uitgeroepen. Die pas op 27 december 1949 daadwerkelijk door Nederland werd erkend.
Maar er speelde meer:
Op 15 april 1950 werd de onafhankelijkheid van de Molukken uitgeroepen. Ondanks beloftes van de Nederlandse regering werd die nooit verwezenlijkt.
Het eiland Nieuw-Guinea bestond tot 1962 uit een Nederlands deel in het westen en een Australisch deel in het oosten. Het oostelijke deel werd in 1975 onafhankelijk en werd Papoea-Nieuw-Guinea, terwijl het westelijke gedeelte sinds eind 1962 onder de Republiek Indonesië valt.
Terug naar de situatie in Nederlands-Indië: Tussen 15 augustus 1945 en 27 december 1949 vond de zogeheten bersiap-periode plaats; een bloedige burgeroorlog en/of onafhankelijksheidsoorlog waarin vele doden vielen aan zowel de Nederlandse als de Indonesische kant. Aangezien hun leven direct in gevaar was, werden uitgezonden Hollandse gezinnen naar Nederland gerepatriëerd. Na de onafhankelijkheid zagen duizenden Nederlanders van kleur (Indo-Europees, Indo-Afrikaans, Peranakan-Chinees en veel andere etniciteiten) zich gedwongen naar Nederland te vertrekken. Daar werden ze tijdelijk in contractpensions opgevangen en kregen ze de rekening gepresenteerd voor alle kosten: per gezin 15.000 gulden, tegenwoordig 47.000 euro. Dit veroorzaakte diepe schaamte en vernedering.
Aan de groep van 4.000 Molukse KNIL-gezinnen die in 1951 tijdelijk waren overgebracht naar kampen in Nederland werd de belofte gedaan dat hun verblijf slechts zes maanden zou duren. In het diepste geheim had kabinet-Drees I echter besloten dat alle Molukse militairen ontslagen moesten worden uit het Nederlandse leger. In de jaren erna bleven ontheemde gezinnen en alleenstaanden arriveren; in 1958 tijdens een grootscheepse spoedevacuatie en in 1962 vanuit Nederlands Nieuw-Guinea. Veel Indische, Molukse en Indo-Afrikaanse Nederlanders zijn echter in de Republiek Indonesië achtergebleven omdat ze niet op de hoogte waren van de mogelijkheid om een uitreisvisum te regelen. Tot op de dag van vandaag leeft deze groep in grote armoede.
n de huidige viering van 75 jaar vrijheid wordt geen rekening gehouden met de Nederlands-Indische gemeenschap
Omdat:
– Officiële excuses ontbreken van de Nederlandse overheid voor de behandeling van de Nederlands-Indische gemeenschap.
– Een reeks financiële claims worden niet op rechtvaardige wijze afgehandeld, waaronder de zogeheten “Backpay” (de nog steeds niet uitbetaalde salarissen van 82.000 KNIL-militairen en ambtenaren over 3,5 jaar Japanse bezetting)en de bank- en spaarsaldi en verzekeringspolissen uit Nederlands-Indië die ‘verdwenen’ zijn;
– Er ontbreekt een respectvolle en gelijke behandeling van de aanvragen voor oorlogsuitkeringen door zogeheten “buitenkampers” (ten opzichte van blanke Nederlanders) uit Nederlands-Indië);
– Geschiedenisboeken voor het onderwijs niet alle zwarte bladzijdes van het koloniale en post-koloniale verleden van Nederlands-Indië vermelden.
– Ten onrechte achtergebleven landgenoten en naasten in Indonesië nietis geboden alsnog Nederlander te worden, waardoor ze aanspraak kunnen maken op oudedagsvoorzieningen.
Kan er eigenlijk zonder dat al deze zaken geregeld worden wel op 5 mei 2020 door iedereen 75 jaar vrijheid gevierd worden?
