Chinese feestdagen

Geplaatst in: Identiteit
Foto: Samuel Wong

Welke Chinese feestdagen zijn er eigenlijk? Hoe verhouden ze zich tot elkaar? Boen Tan zet het op een rijtje.

Pasar Malam en Chinees Nieuwjaar
Pasar Malam is oudjaar waarbij offers gebracht worden aan de Hemelgeest (Tien Kong) en aan de Goden van Hemel, Aarde en Water. Daarna worden er offers gebracht aan achtereenvolgend de huisgoden, de voorouders en uiteindelijk worden de levende familieleden, hiërarchisch op leeftijd en geslacht, gefeliciteerd.

Het feest valt in de koudste periode van China waarin in de landbouw het minst te doen is en duurt twee weken en de negende dag na Nieuwjaar = sembahjang Toehan Allah (Indonesisch). Gedurende deze twee weken zijn bijna alle andere activiteiten gestaakt voor het feestvieren bij de familie. Het eindigt met:

15e dag na Nieuwjaar = Lantaarnfeest (Tjap-Go-Mè, in het Mandarijn: Yuánxiāojié)
Optocht van Draken, lantaarns of Leeuwen, en tableaux vivants. Oorspronkelijk was dit feest als symbool van de overwinning van het licht op de duisternis van de winter en het begin van de lente (5 februari), maar in de tropen was dit natuurlijk een ceremoniële plechtigheid geworden en daarom werd het vastgeplakt aan het Nieuwjaarsfeest.

Qingming (in het Mandarijn: Qīngmíng jié)
Tijdens het Qingming festival in april wordt er aandacht besteed aan de voorouders van een persoon, en worden voorouders herdacht. De graven van de voorouders worden bezocht en worden schoongemaakt om hun respect te tonen. Eventuele noodzakelijke reparaties worden ook uitgevoerd. Er wordt nieuwe aarde toegevoegd en wilgentakken worden bovenop het graf gelegd. Wierrook stokjes worden aangestoken en bij het graf geplaatst en een aanbod van voedsel en papiergeld wordt op het graf geplaatst. Papiergeld wordt verbrand, terwijl familieleden hun respect tonen door te buigen voor hun voorouders. Verse bloemen worden op het graf neergelegd en sommige families planten ook wilgenbomen. Hierna worden ter plaatse de lenterollen of loempia’s gegeten.

Go-Gwee-Djing (in het Mandarijn: Duānwǔ Jié)
Is het feest van de 5e dag van de 5e maand = go gwee djing go, ook wel pek tjoen genoemd of Drakenbootfeest; hierbij wordt volgens sommigen Qu Yan (339-287 v.Chr.) herdacht, een deugdzame minister uit de Strijdende Staten-Periode die zich verdronk toen zijn land werd veroverd. Het verhaal gaat dat zijn rouwende volgelingen piramides van kleefrijst in het water gooiden om te voorkomen dat de vissen zijn lijk zouden opeten. De kleefrijstpiramides worden in het Hokkian “batjang” (in het Mandarijn: zongzi) genoemd.

Festival van de Hongerige Geesten: Tjio-Ko (in het Mandarijn: Zhongyuan Jie), ook wel Hari Reboetan genoemd.
Het festival van de hongerige geesten wordt door Chinezen over de hele wereld gevierd. Tijdens de viering staan geesten van de overleden naasten centraal. Zij komen op de 15e dag van de 7e maand tevoorschijn vanuit de onderwereld om de levenden te bezoeken. Voorouders worden herdacht door hen eten te offeren, wierook te branden en om nagemaakte papieren materialen te verbranden. Vaak wordt tijdens het avondmaal een plaats vrijgehouden, en hierop wordt een bord met eten geplaatst die de geest kan leegeten.

Het Midherfst festival (Zhongqiu Jie, in het Mandarijn: Zhōngqiūjié)
is een half jaar na Nieuwjaar en verdeelt het kalenderjaar in tweeën. Chinees Maanfeest. De vijftiende dag van de achtste maand van de Chinese kalender is het Midherfst festival, de meest vrolijke Chinese feestdag. Het Midherfst festival is een feest ter ere van de maan, maar in de Chinese volksgodsdienst is dit tevens de verjaardag van de God van de Aarde. Op deze dag komen familieleden bijeen om de heldere volle maan te waarderen, ’s avonds maangebak (In het Indonesisch: sembahjang tong tjioe pia, in het Mardarijn: yuèbǐng) te eten en sterke verlangens te uiten jegens hun thuis en denken aan familieleden die ver weg wonen. Het is het op een na grootste jaarlijkse feest in China.

Tang-Tseh
Een huiselijke herdenking zonder bepaalde feestelijkheid die op 22 december valt als de winter wende plaatsvindt; sembahjang rondé. Hierbij worden balletjes van kleefrijstmeel gekookt in stroop al dan niet met gember (ondeh-ondeh).

 

Boen Tan is cardioloog in ruste en bestuurslid van Stichting Indomedia die mede verantwoordelijk is voor PINDA*/PINDAH

Verder lezen

Erfgoed

Column: Het passenstelsel

Boeken     Expressie

Talkshow over Indische striptekenaars

Erfgoed     Historie
Educate yourself

Fort Vredeburg: van koloniaal fort tot cultuur-ideologische bunker