Hoe witter des te beter, zo lijkt het in de Aziatische wereld. De resten van het klassendenken, daterend uit de koloniale tijd, voeren nog steeds de boventoon ontdekt columnist Kai Yin.
Naast kaas, pepernoten, en salmiakdrop is ‘gewone’ gezichtscrème een van de producten die ik meeneem uit Nederland. Al vanaf mijn jeugd ken ik de fascinatie van Azië voor ‘whitening creams’. Ik ken ze van mijn vakanties in Hong Kong als kind en tiener, en ik ken ze van reclames in Chinese bladen. Ook werd ik regelmatig door familieleden aangespoord om uit de zon te blijven. Ik zag de whitening-producten in drogisterijen staan, maar ik negeerde ze. (Voor wie niet weet wat whitening-producten zijn: dat zijn crèmes of lotions voor gezicht en/of lichaam waarbij wordt beweerd dat ze door natuurlijke bestanddelen of door een chemische samenstelling de huid ‘witter’ maken.)
Jongs af aan
Nu ik in Jakarta woon, zie ik de producten weer staan in elke drogisterij en elke ‘facial care’-sectie van een supermarkt. Het valt me op dat de whitening-selectie hier nog groter is dan ik ken vanuit Hong Kong en dat je hier in een standaard drogisterij geen crème zonder whitening-bestanddelen tegenkomt. Het lijkt wel of de fascinatie voor een witte huid hier nog groter is.
Dat verbaast me, en daarom sprak ik er met een paar Indonesische dames over. Zij vertelden me dat ze van jongs af aan het gebruik van whitening-producten met de paplepel ingegoten kregen, ze kenden niet anders. Wit wordt als aantrekkelijker gezien vanwege verschillende factoren als klasse en koloniaal verleden, maar nu ook vooral door hedendaagse media en K-pop.
Koreaanse popcultuur
De schoonheidsidealen die Indonesische jongeren meekrijgen via Indonesische media zijn nationale sterren die lichtgetint – bijna als Westerse mensen – zijn. Op TV, in magazines en in grote films; overal kom je vooral lichtgetinte sterren tegen. De dames die ik sprak, gebruikten de producten vooral in hun jongere jaren. Maar waar het een paar decennia geleden nog om westerse schoonheidsidealen draaide, gaat het nu om wat hip en mooi is volgens de Koreanen. Koreaanse popcultuur (dramaseries, popmuziek) is erg populair onder Indonesische jongeren. Er is veel vraag naar Koreaans(-lijkend)e producten en dus ook naar de whitening cosmeticaproducten. Naast de vraagzijde blijft aan de aanbodzijde ook de dominantie in deze whitening-producten bestaan. Als je producten zonder whitening-functie probeert te vinden, moet je goed zoeken naar een speciale lijn van een merk of naar speciaalzaken gaan. Een vicieuze cirkel dus.
Volgens mijn Indonesische vriendinnen gebruiken de jonge meiden de producten omdat ze bang zijn dat ze als onaantrekkelijk worden beschouwd als ze niet (Koreaans) wit zijn en daardoor geen vriend of man kunnen vinden. Zelf zijn ze nu in de twintig en dertig en vinden ze de whitening producten ‘bullshit’, maar het duurde toch een hele tijd voordat ze hun eigen huidskleur accepteerden. Aanmoediging en acceptatie van familie en vrienden, vaak ook juist van internationale vrienden, was daarbij nodig. Een voorzichtige tegenbeweging lijkt wel op te komen: er zijn nu ook Indonesische sterren die de ‘exotische’ look promoten en ‘echte Indonesische verschijningen’ (die dus exotisch worden genoemd) worden bewust gecast voor films. Gaat dit de dominantie van whitening-producten eindelijk afbreken..?
Kai Yin is een Chinese Nederlander die sinds april in Jakarta woont. Hoewel ze door haar diplomatieke status niet mag werken, heeft ze genoeg om handen. Lees hiermeer over in haar eerdere columns
